S.M.E.T. Kamermuziek

Duo Hartig – Broekhans
Julija Hartig | viool
Reineke Broekhans | piano
“winnaars Edison Klassiek”
‘DARK VELVET’
Isidora Žebeljan (1967-2020)/ Veljko Nenadić (1998 Smederevo, Servië)
- ‘Dark velvet' voor viool en piano (2006/2021)
Georges Enescu (1881-1955)
- Sonate voor viool en piano in a, Nr 3 Op.25
1. Moderato malinconico
2. Andante sostenuto e misterioso
3. Allegro con brio, ma non troppo mosso
Maurice Ravel (1875-1937)
- Sonate Posthume voor viool en piano
Veljko Nenadić (1998 Smederevo, Servië)
- "Air & Riffs” Diptych voor viool en piano (2022)
Duo Hartig - Broekhans
Op het programma staan enkele werken van het album ‘Dark Velvet’ voor viool en piano in combinatie met de prachtige sonate Nr.3 (1926) ‘dans le caractère populaire Roumain’ van George Enescu en de bijzonder mooie kleurrijke Sonate Posthume (1897) van Maurice Ravel.
Julija Hartig en Reineke Broekhans, treden al meer dan 25 jaar samen op. Het "schilderen van muziek" is wat hen daarbij met name bindt. Dit werd door hun kamermuziek docent Jan Gruithuyzen van het Rotterdams Conservatorium herkend die hen aanmoedigde om het Duo Hartig - Broekhans te vormen. Ze wonnen in 2004 een prijs op het Concorso Internazionale di Musica da Camera ‘Gaetano Zinetti in Verona. Ze traden op in Novi Sad (Servië) in het kader van Culturele hoofdstad van Europa.
Hun interpretaties worden geroemd om de grote dosis zeggingskracht en temperament, verfijnde techniek en een warme sensitiviteit om met muziek te kunnen kleuren. Deze opwindende mix van eigenschappen heeft al vaak geleid tot wederzijds inspirerende samenwerkingen met hedendaagse componisten. Een recent hoogtepunt dat hieruit is voortgevloeid, is de release in 2022 van de cd ‘Dark Velvet’, de muzikale autobiografie van Julija Hartig. Ze winnen daarmee een Edison Klassiek! Hartig, die zei in Dark Velvet de zoekende klank van een componist te willen vangen, heeft tegelijkertijd de zoektocht naar identiteit – zo actueel in een wereld op drift – betekenis en zeggingskracht gegeven.
Julija Hartig heeft een innige relatie met haar viool (Ex-Zimmermann), een instrument dat gebouwd is door Jean-Baptiste Vuillaume. De viool wordt haar ter beschikking gesteld door het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds. Wat hun optreden extra bijzonder maakt is dat Reineke Broekhans opgroeide in de regio Tilburg en zij met haar ouders jarenlang de S.M.E.T. kamermuziek concerten bezocht. De kiem van haar passie voor kamermuziek werd in het Cenakel al vroeg gelegd!
Programma toelichting
Isidora Žebeljan (1967-2020)
Zij studeerde compositie aan de Muziekfaculteit in Belgrado bij Vlastimir Trajković (een student van Olivier Messiaen). Ze was vanaf 2002 hoogleraar compositie aan dezelfde faculteit. Haar werk als componist leverde haar verschillende belangrijke prijzen op in haar land, waaronder de Mokranjac Award in 2004. Ze won in 2005 de New York Civitella Ranieri Foundation Fellowship. In 2006 werd ze verkozen tot lid van de Servische Academie van Wetenschappen en Kunsten (in 2012 volwaardig lid) en in 2012 werd ze verkozen tot de Wereldacademie voor Kunst en Wetenschappen (WAAS). In 2014 ontving ze een Parliamentary Assembly of the Mediterranean Award voor haar prestaties in de kunst.
Ze trok internationale aandacht met haar opera Zora D., die in opdracht van de Genesis Foundation in Londen werd gegeven. De opera, geregisseerd door David Pountney en Nicola Raab, ging in 2003 in première in Amsterdam. Ze componeerde werken voor vooraanstaande muzikale ensembles, zoals de Wiener Symphoniker, The Academy of St. Martin in the Fields, het Brodsky Quartet, Berlin Philharmonic Octet, Dutch Chamber Choir en London Brass.
Isidora Žebeljan verscheen ook regelmatig als dirigent en pianiste van haar eigen werken en de werken van andere, voornamelijk Servische componisten. Ze gaf concerten in Londen (met The Academy of St Martin in the Fields) en in Amsterdam (Muziekgebouw aan ‘t IJ), en trad op als pianiste met het Brodsky Quartet. Helaas is ze veel te vroeg overleden op 29 september 2020 in Belgrado, maar zeker een componiste om veel meer van te gaan beluisteren. Op het programma staat het werk ‘Dark Velvet’ in memory of Gustav Mahler, te horen in een arrangement voor viool en piano van Veljko Nenadić, oud student van haar compositieklas in Belgrado.
Georges Enescu (1881-1955)
Zonder ooit echte volksdeuntjes te citeren, klinkt de sonate als authentieke ‘superfolklore’. De viool krijgt de rol van een zigeunerviool, en de piano imiteert de cimbalom en kobza.
Het eerste deel is in een losse sonata-allegro-vorm, die presenteert het zachte en nostalgische eerste thema. Wanneer dit materiaal terugkeert in de recapitulatie, wordt het een ‘horă bătrînească’ (dans van oude mannen). Het tweede thema heeft een sfeer van nuchterheid en een intens kleuren spectrum. De transformatie van het materiaal van de lyrische, liedachtige stijl van de expositie en de aanhoudende dansritmes in de recapitulatie geeft het deel de indruk van een tweedelige rhapsodie in het traditionele lassú-friss-patroon.
Het tweede deel kan worden beschreven als een liedvorm in drie delen: een lange openingssectie gevuld met introspectie en poëtische facetten, waar de viool bijna uitsluitend flageoletten speelt, gevolgd door een contrasterende centrale sectie in folkstijl, en een terugkeer van het openingsmateriaal met een afsluitende, zachte coda.
De finale is in rondo-vorm met een refrein waarvan de melodie doet denken aan een berendans uit het noorden van Moldavië. Typisch voor de Enescu’s ‘rhapsodische stijl’.
Maurice Ravel (1875-1937)
Ravel vond het niet nodig om deze eerste poging tot een sonate voor piano en viool in de catalogus van zijn oeuvre op te nemen. Nadat hij in 1895 uit het Conservatoire de Paris was gezet vanwege zijn pianospel dat als onvoldoende werd beoordeeld, werd hij uiteindelijk twee jaar later wel opnieuw toegelaten om contrapunt te studeren bij André Gedalge en compositie bij Gabriel Fauré, en voltooide hij dit één-delig werk in april 1897. Het werd waarschijnlijk uitgevoerd in het kader van Gabriel Fauré’s compositielessen aan het Conservatorium tijdens het academiejaar 1897-1898 door Georges Enesco op viool, vergezeld door Maurice Ravel op de piano. De sonate, bewaard in de archieven van Ravel, werd pas 38 jaar na zijn dood in 1975 gepubliceerd ter gelegenheid van de viering van de honderdste geboortedag van de kunstenaar, onder de enigszins bedrieglijke titel Sonate Posthume.
Deze Sonate uit 1897, is een vroeg werk, en Ravel is nog op zoek naar zijn eigen stijl terwijl in deze sonate de invloeden van de leidende figuren van de Franse kamermuziek nog duidelijk hoorbaar zijn. Eigenlijk heel begrijpelijk toen zijn carrière zich ontplooide, dat hij dit jeugdwerk niet publiceerde. Hij wilde steeds meer zijn eigen moderne geluid laten horen en afstand nemen van de voorgaande generaties. Daarbij leek dit Allegro moderato, geïnspireerd door de eerste delen van sonates van César Franck en Gabriel Fauré, hem waarschijnlijk geen waardig voorbeeld van zijn creatieve genie voor het nageslacht. Vergeleken met de enige sonate voor viool en piano die hij had gepubliceerd (1927), is deze eerste poging het tegenovergestelde van zijn latere experimenten, maar wel met een wonderbaarlijk mooi resultaat.
Veljko Nenadić (1998)
Hij studeerde compositie aan de Faculteit Muziek in Belgrado onder leiding van Isidora Žebeljan en voltooide zijn masterstudies bij Draško Adžić, onder wiens toezicht hij momenteel een doctoraat in compositie volgt. Sinds 2021 studeert hij orgel bij Maja Smiljanić-Radić en werkt hij als onderzoeksassistent bij de afdeling Compositie van dezelfde faculteit. Naast zijn compositiewerk treedt hij regelmatig op als pianist, organist en klavecimbel, waarbij hij zijn muziek en werken van andere componisten, met name hedendaagse componisten, presenteert.
Hij is een van de meest bekroonde en uitgevoerde Servische componisten van de jongere generatie.
Hij heeft meer dan 40 prijzen gewonnen op compositiewedstrijden en festivals, o.a. Bela Bartok, Luigi Nono en Ennio Morricone compositie competities.
Beroemde componisten zoals John Corigliano, Unsuk Chin, Tristan Murail, Mark Andre, Ennio Morricone en Ivan Fedele hebben zijn composities prijzen toegekend. Prominente internationale solisten en orkesten hebben zijn werken uitgevoerd tijdens concerten en muziekfestivals over de hele wereld en veel van zijn oeuvre is vastgelegd op cd’s. Veel van zijn composities worden uitgegeven door Donemus, maar ook Editio Musica Budapest, Da_sh Music uit Spanje, Compozitor Publishing House uit Rusland, en Music Publishing House van Czech Radio hebben afzonderlijke stukken uitgegeven.
“Een prachtige heroïsche en avontuurlijke energie. Veljko grijpt je bij de oren en trekt je in een huiveringwekkend avontuur, vol met zoveel levendige ideeën en details, er is nooit een saai moment.” - Gabriel Prokofiev
“Muziek van Veljko Nenadić is indrukwekkend effectief, bijzonder en energiek. De componist heeft een groot gevoel voor flow, dramaturgie en het vermogen om verschillende muzikale praktijken op een unieke manier te synthetiseren... Zijn stukken zijn vol verbeeldingskracht en bewonderenswaardige onvoorspelbaarheid.” - Juryleden van Luigi Nono Compositiewedstrijd
Aanvang : 12.30 uur
Entree : € 18,00 inclusief kopje koffie of thee
Kinderen vanaf 12 jaar & studenten € 10,00
Kinderen t/m 11 jaar gratis
Dit concert is toegankelijk met de podiumpas